woensdag 17 november 2010

Meekijken naar de bouw van een Mars-rover

(Dit bericht werd oorspronkelijk gepubliceerd op de In het diepe blog op Vkblog op 17 november 2010)

Mars-rovers en Internet hebben een bijzondere band. In 1997 gingen NASA's servers onderuit door de belangstelling van de kleine Sojourner-rover. 47 miljoen hits werden de website te veel (wie zei dat mensen niet geïnteresseerd waren in ruimtevaart?). In januari 2004 landden de rovers Spirit en Opportunity op Mars, waarna elke gemaakte foto terug te vinden is op NASA's website. En nog regelmatig publiceren fans daarvan prachtige kleurenpanorama's op de site unmannedspaceflight.com. De bouw van de nieuwste rover, Curiosity, kun je live volgen op deze site.



Ter vergelijking: Sojourner staat tot Spirit/Opportunity tot Curiosity als schoenendoos staat tot koelkast staat tot kleine personenauto (een Smart bijvoorbeeld). Curiosity gaat op zoek naar leven en heeft daarvoor een laboratorium aan boord. Ook qua beelden is Curiosity de overtreffende trap. Op de mast staan twee camera's die in true colour HD kwaliteit beelden kunnen maken (10 frames per seconde op 720p).

Japanse missie heeft asteroïdemonster meegebracht

(Dit bericht werd oorspronkelijk gepubliceerd op de In het diepe blog op Vkblog op 17 november 2010)

In juni dit jaar kwam de Japanse missie Hayabusa na zeven jaar terug naar Aarde na een bezoek aan een asteroïde. Het was technologisch een heel ambitieuze missie. En er ging van alles mis. De controle over de satelliet werd verloren, weer hervonden, motoren vielen uit en of de monstername van de asteroide was gelukt wist niemand. Op zijn tandvlees kwam Hayabusa terug naar Aarde. Maar een ding ging goed: de afdaling. Vlak voor de satelliet in de Aardatmosfeer verbrandde wierp het een kleine capsule af. Deze capsule landde keurig in de woestijn in Australië. Het hele verhaal kun je lezen in deze blog post.

De capsule werd schoongemaakt en in een cleanroom gebracht. Daar moest de grote vraag beantwoord worden: zit er een monster in? Al gauw werd duidelijk dat als er al een asteroïdemonster in de capsule zat, dat er erg weinig van was. Een half jaar hebben we moeten wachten op de uitslag, maar vandaag kwam er dan eindelijk het antwoord. In een persbericht van de Japanse ruimtevaartorganisatie werd gemeld dat er wel degelijk een monster meegekomen is van de asteroïde Itokawa.

In de capsule waren twee containers. In container A zijn 1500 stofpartikeltjes gevonden. De meesten waren kleiner dan 10 micrometer in diameter. Dat is de diameter van een grote bacterie. Acht van deze partikels passen in de breedte van een menselijke haar. De deeltjes werden uit de container "geschraapt" met een speciale teflon spatel en onder een electronenmicroscoop gelegd. Daar bleek dus dat er deeltjes meegekomen waren.



Met de electronenmicroscoop kon ook de samenstelling worden vastgesteld. Olivijn, pyroxeen, plagioklaas en sulfide ionen werden gedetecteerd. Olivijn (ofwel (Mg,Fe)2SiO4) is een mineraal dat bij ons op Aarde met kooldioxide in de atmosfeer kan reageren tot onder andere siliciumoxide, ofwel zand. Er was ook een monster genomen van de bodem van de Woomera woestijn waar de capsule geland was - ter controle. Deze bevat wel olivijn, maar niet de andere gevonden mineralen. En er waren nog andere aanwijzingen dat het monster ook echt van de asteroïde afkomstig was. De samenstelling komt overeen met een klasse meteorieten.

En zo is het eind goed al goed voor Hayabusa: het is gelukt om een monster van de asteroïde Itokawa mee te nemen en deze veilig op Aarde te brengen. En hoewel er veel minder materiaal was dan men had gehoopt, heeft men toch de samenstelling ervan kunnen vaststellen.

Bron: The Planetary Society blog, JAXA's persbericht.

vrijdag 12 november 2010

De Nijl bij nacht, gefotografeerd vanuit ISS

(Dit bericht werd oorspronkelijk gepubliceerd op de In het diepe blog op Vkblog op 12 november 2010)

Onlangs was het tien jaar geleden dat de permanente bewoning van ruimtestation ISS begon. Nog altijd vliegt ISS met zes personen ver boven onze hoofden. Regelmatig maken zij prachtige foto's van onze planeet, die op allerlei NASA sites gepubliceerd worden, zoals de Human Space Flight Gallery. Eens in de zoveel tijd kijk ik weer eens of er nog wat moois bij zit. De volgende serie van de Aarde bij nacht is inderdaad mooi te noemen.


Waar water is, zijn er mensen en is er licht. Zo ook hier bij de Nijl. Je kan duidelijk steden als Caïro en Alexandrië vinden. Daarbuiten is het donker. Aan de horizon is de gloed van de atmosfeer te zien. Deze gloed wordt door allerlei processen in de atmosfeer veroorzaakt.


Onmiskenbaar de Italiaanse laars en Sicilië. Voor heldere sterrennachten kun je zo te zien nog terecht in de binnenlanden van Kroatië, Bosnië en Servië.


Okee, deze is misschien wat lastiger. Op de voorgrond zien we een gekoppelde Russische Sojoez, waarmee astronauten van en naar ISS vliegen. Daarachter zien de New Orleans (net boven het linker zonnepaneel van de Sojoez), Houston en de kust van de Golf van Mexico.

Nog niet genoeg gehad? Probeer dan de Gateway to Astronaut Geography eens.

De bemanning moet trouwens nog even wachten op de volgende shuttle-vlucht. In de grote rode brandstoftank, de External Tank, is deze week een grote scheur ontdekt. Zoiets is wel eens vaker ontdekt en gerepareerd in de fabriek. Maar nu stond de shuttle met externe tank al klaar op het lanceerplatform. Zo'n reparatie is nooit gedaan en het kan zijn dat NASA besluit de tank terug te sturen naar de fabriek. Dat gaat dan flink wat uitstel opleveren.



zaterdag 6 november 2010

Why didn't anybody tell me?

(Dit bericht werd oorspronkelijk gepubliceerd op de In het diepe blog op Vkblog op 6 november 2010)


 

Ik had een realisatie toen ik deze video bekeek: waarom kunnen wetenschappers wel om zichzelf lachen?