De afgelopen dagen was ik The Space Bluff aan het lezen, een boek van Leonid Vladimirov uit 1971 over de eerste jaren van de Russische ruimtevaart. Leonid Vladimirov wist uit de Sovjet Unie te ontsnappen in 1966 en hij kreeg asiel in Groot Brittannië. Wat Vladimirov direct na zijn aankomst probeerde te vertellen, was dat de Sovjet Unie helemaal niet zo geweldig voorlag op de Verenigde Staten qua ruimtevaart, maar niemand geloofde hem.
Ik heb weinig over het boek gelezen, maar er is een Rus die op Goodreads.com beweert dat het boek vol met fouten zit. Daar moet je het dan maar mee doen. Toch is het boek dusdanig interessant, dat ik een paar fouten door de vingers kan zien. Je moet rekenen dat de Sovjet Unie een grote misinformatie-machine was. Je kunt het Vladimirov nauwelijks kwalijk nemen dat hij wat fouten maakte. Bovendien wijken de grote lijnen niet af van wat ik al wist uit andere bronnen.
Ik was vooral onder de indruk van het verhaal over de raketontwerper Sergei Koroljov. Ik heb het boek nog niet helemaal uit, maar wat ik gelezen heb, zou de basis kunnen zijn voor een hele goede film. Sergei Koroljov was vanaf het begin geïnteresseerd in raketten. Al vroeg verslond hij met een aantal vrienden alles wat ze maar konden krijgen over het onderwerp.
Jammer genoeg, was hij met zijn groepje (gekscherend door hen zelf de Groep Ingenieurs die aan Niets Werken genoemd, wat in het Russisch afkort tot GIRD) in de verkeerde tijd op de verkeerde plaats geboren. De Sovjet Unie maakte hongersnoden door en politiek werd het land steeds gevaarlijker voor bijna iedereen. Weinigen interesseerden zich in raketten.
Maar Koroljov was niet alleen een man met een visie, maar ook met talenten. Een belangrijk talent in die tijd (of bijna elke tijd), was dat hij in staat was om machtige mensen het idee te geven dat zijn plan eigenlijk hun plan was. Zijn groep had geen financiering, maar zodra ze de eerste raket van Sovjet bodem wisten te lanceren, werd de interesse van militaire zijde opeens veel groter.
Helaas was net de tijd van Stalin's Grote Zuivering begonnen (rond 1937). Dit was een tijd waarin Sovjets in grote getale om arbitraire redenen geëxecuteerd en gevangen genomen werden. Dat laatste betekende uiteraard dwangarbeid.
Koroljov had aanvankelijk een belangrijk militair weten te interesseren in zijn programma. Wat later werd deze militair op vage gronden tot spion verklaard en met als zijn personeel geëxecuteerd. Koroljov kwam toevallig goed weg. Dat wil zeggen, als gevangene. En zo wist hij later nog eens ter nauwernood aan het vuurpeleton te ontkomen. Toen de oorlog begon kwam hij uiteindelijk te werken aan vliegtuigmotoren voor Tupolev, de vliegtuigontwerper die eveneens gevangen zat. Toen die een goede duikbommenwerper produceerde, kreeg hij en zijn hele team pardon en een onderscheiding.
En zo heeft Koroljov zijn hele leven moeten laveren tussen levensbedreigende politieke situaties. Officiële erkenning kreeg hij tijdens zijn leven nooit. De Sovjets wilden hun Hoofd Raketontwerper niet bekend maken. Anderen strijkten met de eer en met zijn titel. Na het succes van Spoetnik eiste Koroljov dat Chroesjtsjov de namen van hem en zijn medewerkers eer aan deed. Het gebeurde niet.
Wel kreeg hij de opdrachten om soms onmogelijke presetaties te leveren, omdat Chroesjtsjov iets wilde om mee op de borst te kunnen kloppen tijdens de viering van de Oktoberrevolutie. Zo las ik het verhaal achter de Voschod-1. De Voschod-1 was in feite een Vostok capsule, maar Koroljov kreeg de opdracht om dit keer drie kosmonauten te lanceren, net voordat de Amerikanen er 2 zouden lanceren in de Gemini.
Dit zette Koroljev en zijn team voor een onmogelijke taak. Maar hij had weinig keus dan aan de slag te gaan. Wat te doen? Allereerst werd al het niet noodzakelijke uit de capsule gehaald. De keuze viel in ieder geval op drie kleine kosmonauten. Zelfs dan zaten ze als haringen in een ton. En er was nog een probleem. Tijdens het Vostok programma gebruikten de kosmonauten de schietstoel, vlak voor de landing. Ruimte voor drie schietstoelen was er evenmin. En ook niet voor drie drukpakken. De remraket moest de kosmonauten vlak voor de landing behoeden voor een doodssmak.
Maar zelfs dan was de combinatie 100 kg te zwaar voor de Vostokraket. De kosmonauten gingen zelfs op een speciaal dieet zonder zetmeel of vet. Uiteindelijk wist Koroljov en zijn team de Voschod-1 net binnen de aanvaardbare limieten voor lancering te krijgen. Op 12 oktober 1964 ging de raket de lucht in. Een etmaal lang duurde de missie en toen landden de drie kosmonauten veilig. Chroesjtsjov had iets om te trom over te slaan, maar voor hem mocht het niet baten. Vlak na de landing van de Voschod-1 werd hij afgezet.
De Amerikanen waren misschien niet de eersten met twee of drie man in een capsule, en ook grepen ze naast de prijs van de eerste ruimtewandeling, ze bouwden ervaring op in tien Gemini-vluchten die van pas zou komen tijdens het Apollo programma.
Volgens Vladimirov hadden de Sovjets de hoop opgegeven om een man op de maan te zetten, maar dat blijkt later niet het geval te zijn geweest. De Sovjets hadden een raket die qua grootte en kracht de Saturnus-V kon evenaren. Alleen het succes niet. Vier keer heeft men geprobeerd de N-1 raket te lanceren, zonder succes. De tweede explodeerde zelfs op het platform, dat daarbij vernietigd werd. Na het opbreken van de Sovjet Unie, werd ook de maanlander aan de wereld getoond.
Koroljov maakte dat echter al niet meer mee. Hij overleed door complicaties bij een eenvoudige operatie in 1966. De plannen voor het Sojoez ruimteschip waren toen echter al klaar. Oorspronkelijk was dat bedoeld voor de vlucht naar de maan, samen met een lander. Volgens Vladimirov was het mislukken van de Sojoez-1, waarbij de ervaren kosmonaut Komarov om het leven kwam omdat de parachutes niet open gingen, het gevolg van het ontbreken van Koroljov's aandacht voor detail.
Laat nou die N-1 raket, waar Koroljov ook aan ontworpen heeft, vorige week nog een keer in het nieuws zijn. De Amerikaanse commerciële Antares raket is succesvol gelanceerd vanaf de basis Wallops Island in de staat Virginia. De NK-33 raketmotoren zijn gemaakt in 1970 voor de N-1 raket.
In de jaren 90 kocht de Amerikaanse firma Aerojet 36 van die motoren. Twee ervan brachten de Antares in de ruimte. Hierna hoopt men met de Antares raket een vrachtschip bij ISS te brengen. Je vraagt je af wat ze gaan doen als de motoren op zijn.
Koroljov slaat nog een keer toe, zou je zeggen, maar de eerlijkheid gebied te zeggen dat hij ze niet zelf ontworpen heeft. Alsof dat nodig is. Er is op dit moment maar een capsule dat mensen bij ruimtestation ISS brengt. En dat is Koroljov's Sojoez, die het na 40 jaar nog uitstekend doet.
Bronnen: The Russian Space Bluff - Leonid Vladimirov, Wikipedia, Spaceflightnow.com.
[Update 28 april 11:00] Ik vergeet nog een mooi verhaal te vertellen over hoe Koroljov volgens Vladimirov de Russische vader van de raketwetenschap, Konstantin Tsiolkovski, onder de aandacht bracht. Tsiolkovski schreef in 1903 een artikel over hoe de mens met behulp van raketten de planeten kan bereiken. De man leefde ondertussen in complete anonimiteit van een miniem pensioen.
Koroljov en een vriend schreven een memorandum naar de communistische partij over het belang van Tsiolkovski en dat het misschien een goed idee was om de loftrompet te steken over (alweer) een Russisch genie (volgens de Sovjet propaganda waren ook de stoommachine, de gloeilamp en de stoomlocomtief door Russen bedacht).
Het memorandum had effect en spoedig kwam de propagandamachine op gang. Wat later ontmoetten Koroljov en zijn vrienden Tsiolkovski en legden hem uit wat er aan de hand was. Tot zijn dood in 1935 was Tsiolkovki een belangrijk man én een groot supporter van alles op gebied van raketten. En dat hielp Koroljov ongetwijfeld.
Ik heb weinig over het boek gelezen, maar er is een Rus die op Goodreads.com beweert dat het boek vol met fouten zit. Daar moet je het dan maar mee doen. Toch is het boek dusdanig interessant, dat ik een paar fouten door de vingers kan zien. Je moet rekenen dat de Sovjet Unie een grote misinformatie-machine was. Je kunt het Vladimirov nauwelijks kwalijk nemen dat hij wat fouten maakte. Bovendien wijken de grote lijnen niet af van wat ik al wist uit andere bronnen.
Ik was vooral onder de indruk van het verhaal over de raketontwerper Sergei Koroljov. Ik heb het boek nog niet helemaal uit, maar wat ik gelezen heb, zou de basis kunnen zijn voor een hele goede film. Sergei Koroljov was vanaf het begin geïnteresseerd in raketten. Al vroeg verslond hij met een aantal vrienden alles wat ze maar konden krijgen over het onderwerp.
 |
| Koroljov. |
Jammer genoeg, was hij met zijn groepje (gekscherend door hen zelf de Groep Ingenieurs die aan Niets Werken genoemd, wat in het Russisch afkort tot GIRD) in de verkeerde tijd op de verkeerde plaats geboren. De Sovjet Unie maakte hongersnoden door en politiek werd het land steeds gevaarlijker voor bijna iedereen. Weinigen interesseerden zich in raketten.
Maar Koroljov was niet alleen een man met een visie, maar ook met talenten. Een belangrijk talent in die tijd (of bijna elke tijd), was dat hij in staat was om machtige mensen het idee te geven dat zijn plan eigenlijk hun plan was. Zijn groep had geen financiering, maar zodra ze de eerste raket van Sovjet bodem wisten te lanceren, werd de interesse van militaire zijde opeens veel groter.
Helaas was net de tijd van Stalin's Grote Zuivering begonnen (rond 1937). Dit was een tijd waarin Sovjets in grote getale om arbitraire redenen geëxecuteerd en gevangen genomen werden. Dat laatste betekende uiteraard dwangarbeid.
Koroljov had aanvankelijk een belangrijk militair weten te interesseren in zijn programma. Wat later werd deze militair op vage gronden tot spion verklaard en met als zijn personeel geëxecuteerd. Koroljov kwam toevallig goed weg. Dat wil zeggen, als gevangene. En zo wist hij later nog eens ter nauwernood aan het vuurpeleton te ontkomen. Toen de oorlog begon kwam hij uiteindelijk te werken aan vliegtuigmotoren voor Tupolev, de vliegtuigontwerper die eveneens gevangen zat. Toen die een goede duikbommenwerper produceerde, kreeg hij en zijn hele team pardon en een onderscheiding.
En zo heeft Koroljov zijn hele leven moeten laveren tussen levensbedreigende politieke situaties. Officiële erkenning kreeg hij tijdens zijn leven nooit. De Sovjets wilden hun Hoofd Raketontwerper niet bekend maken. Anderen strijkten met de eer en met zijn titel. Na het succes van Spoetnik eiste Koroljov dat Chroesjtsjov de namen van hem en zijn medewerkers eer aan deed. Het gebeurde niet.
 |
| Koroljov (links) met de nucleair wetenschapper Igor Kurchatov en wiskundige Mstislav Keldysh. |
Dit zette Koroljev en zijn team voor een onmogelijke taak. Maar hij had weinig keus dan aan de slag te gaan. Wat te doen? Allereerst werd al het niet noodzakelijke uit de capsule gehaald. De keuze viel in ieder geval op drie kleine kosmonauten. Zelfs dan zaten ze als haringen in een ton. En er was nog een probleem. Tijdens het Vostok programma gebruikten de kosmonauten de schietstoel, vlak voor de landing. Ruimte voor drie schietstoelen was er evenmin. En ook niet voor drie drukpakken. De remraket moest de kosmonauten vlak voor de landing behoeden voor een doodssmak.
Maar zelfs dan was de combinatie 100 kg te zwaar voor de Vostokraket. De kosmonauten gingen zelfs op een speciaal dieet zonder zetmeel of vet. Uiteindelijk wist Koroljov en zijn team de Voschod-1 net binnen de aanvaardbare limieten voor lancering te krijgen. Op 12 oktober 1964 ging de raket de lucht in. Een etmaal lang duurde de missie en toen landden de drie kosmonauten veilig. Chroesjtsjov had iets om te trom over te slaan, maar voor hem mocht het niet baten. Vlak na de landing van de Voschod-1 werd hij afgezet.
De Amerikanen waren misschien niet de eersten met twee of drie man in een capsule, en ook grepen ze naast de prijs van de eerste ruimtewandeling, ze bouwden ervaring op in tien Gemini-vluchten die van pas zou komen tijdens het Apollo programma.
Volgens Vladimirov hadden de Sovjets de hoop opgegeven om een man op de maan te zetten, maar dat blijkt later niet het geval te zijn geweest. De Sovjets hadden een raket die qua grootte en kracht de Saturnus-V kon evenaren. Alleen het succes niet. Vier keer heeft men geprobeerd de N-1 raket te lanceren, zonder succes. De tweede explodeerde zelfs op het platform, dat daarbij vernietigd werd. Na het opbreken van de Sovjet Unie, werd ook de maanlander aan de wereld getoond.
 |
| De N-1 raket. Onder de raket zitten 30 NK-33 raketmotoren, waarvan er 2 vorige week een Amerikaanse Antares raket in de ruimte brachten. Wie had dat ooit gedacht? |
Koroljov maakte dat echter al niet meer mee. Hij overleed door complicaties bij een eenvoudige operatie in 1966. De plannen voor het Sojoez ruimteschip waren toen echter al klaar. Oorspronkelijk was dat bedoeld voor de vlucht naar de maan, samen met een lander. Volgens Vladimirov was het mislukken van de Sojoez-1, waarbij de ervaren kosmonaut Komarov om het leven kwam omdat de parachutes niet open gingen, het gevolg van het ontbreken van Koroljov's aandacht voor detail.
Laat nou die N-1 raket, waar Koroljov ook aan ontworpen heeft, vorige week nog een keer in het nieuws zijn. De Amerikaanse commerciële Antares raket is succesvol gelanceerd vanaf de basis Wallops Island in de staat Virginia. De NK-33 raketmotoren zijn gemaakt in 1970 voor de N-1 raket.
In de jaren 90 kocht de Amerikaanse firma Aerojet 36 van die motoren. Twee ervan brachten de Antares in de ruimte. Hierna hoopt men met de Antares raket een vrachtschip bij ISS te brengen. Je vraagt je af wat ze gaan doen als de motoren op zijn.
Koroljov slaat nog een keer toe, zou je zeggen, maar de eerlijkheid gebied te zeggen dat hij ze niet zelf ontworpen heeft. Alsof dat nodig is. Er is op dit moment maar een capsule dat mensen bij ruimtestation ISS brengt. En dat is Koroljov's Sojoez, die het na 40 jaar nog uitstekend doet.
Bronnen: The Russian Space Bluff - Leonid Vladimirov, Wikipedia, Spaceflightnow.com.
[Update 28 april 11:00] Ik vergeet nog een mooi verhaal te vertellen over hoe Koroljov volgens Vladimirov de Russische vader van de raketwetenschap, Konstantin Tsiolkovski, onder de aandacht bracht. Tsiolkovski schreef in 1903 een artikel over hoe de mens met behulp van raketten de planeten kan bereiken. De man leefde ondertussen in complete anonimiteit van een miniem pensioen.
Koroljov en een vriend schreven een memorandum naar de communistische partij over het belang van Tsiolkovski en dat het misschien een goed idee was om de loftrompet te steken over (alweer) een Russisch genie (volgens de Sovjet propaganda waren ook de stoommachine, de gloeilamp en de stoomlocomtief door Russen bedacht).
Het memorandum had effect en spoedig kwam de propagandamachine op gang. Wat later ontmoetten Koroljov en zijn vrienden Tsiolkovski en legden hem uit wat er aan de hand was. Tot zijn dood in 1935 was Tsiolkovki een belangrijk man én een groot supporter van alles op gebied van raketten. En dat hielp Koroljov ongetwijfeld.
